KİTAB et- TASRİF li men ACİZE an et-TA'lif (CERRAHİ VE CERRAHİ ALETLER ÜZERİNE)

İslam Dünyasında sekizinci yüzyılın sonundan itibaren bilim adına özellikle de astronomi, matematik ve tıp adına ilkin çeviri faaliyetiyle başlayarak önemli çalışmalar yapıldığı gözlenmektedir.Bu çalışmalar sadece günümüzde Orta Doğu dediğimiz bölgede değil, aynı zamanda dokuzuncu yüzyılda, İspanya'da kurulan Emevi Devletiyle, Batıda, yepyeni bir ruhla bilim ve felsefe adına önemli çalışmaların yapıldığı belirlenmektedir. Avrupa'nın yoğun karanlıkta olduğu bir dönemde İspanya'daki Emevi Devletinde bilim adına önemli adımlar atılmıştır. 

İspanya Emevi Devletinde, başta dini bilimler olmak üzere, felsefe, astronomi, matematik, doğa bilimleri ve tıp adına önemli çalışmalar yapılmıştır. Orada yetişen bilim ve düşün adamlarının bir kısmı, Doğuya, Mısır'a , Suriye' ye ve Anadolu'ya giderek, bilim ve düşünce adına Doğu ve Batıdaki bilimsel faaliyetler yapan düşünür ve bilim adamlarının çalışmaları konusunda bilgi sahibi olmuş ve bunun sonucu olarak, bilgi alışverişi ve etkileşim imkanı doğmuştur.

İspanya Emevi Devletinde yetişmiş bilim ve düşün adamlarının etkisi, zaman içinde, Batı'yı, Avrupa'yı etkilemiştir.Böylece yaklaşık 11. yüzyıldan itibaren Batılı düşün adamlarının Arapçadan yaptıkları çevirilerle astronomi, matematik, felsefe ve tıp adına yapılan çalışmaları Batıya aktarmışlardır.

İspanya Emevi Devletinde yetişen ve tıp konusunda yapılan önemli çalışmalar yapan bilim adamlarından biri de İspanya' da yaşamış Zehravi'dir.Ebu'l-Kasım Zehravi'nin et-Tasrif adlı eseri, burada Türkçeye çevirisi verilen cerrahi ve cerrahi tekniği ile ilgili açıklamalarıyla olduğu kadar, verdiği cerrahi alet resimleriyle de, Doğu ve Batıdaki cerrahi çalışmalarını yoğun şeklide etkilemiştir.Özellikle eserde verilen cerrahi aletleri dönemi ve daha sonraki dönemde yoğun etki göstermiştir.

Burada verilen açıklamaları günümüzle uygulanan cerrahi tekniği ile birebir karşılaştırmak mümkün değildir. ancak temel prensiplerde önemli benzerlikler olduğu, bir gerçektir. Zehravi'nin vermiş olduğu açıklamalar ve teknik olanaklar incelendiğinde, insan sağlığı açısından, ilaçla yapılan tedavi kadar önemli olan cerrahi tedavideki temel prensiplerin günümüzdeki temel cerrahi prensiplerinden pek de farklı olmadığı ortaya çıkmaktadır.

Bu çalışmamda, hazırladığım çeviri metnin düzeltmelerinde bana yardımcı olan ablam Nevin Kahya'ya burada teşekkürü bir borç bilirim.